مدل سازی فرآیندهای کسب و کار یک تکنیک قدرتمند است که توسط سازمان ها برای بهبود کارایی، کاهش هزینه ها و مقیاس پذیری در عملیات استفاده می شود. اما برای تازه واردین این روش، دانستن این که از کدام یک از ابزارهای مدل سازی فرآیندهای کسب و کار استفاده می شود می تواند دلهره آور باشد.
در ادامه برخی از رایج ترین و مفیدترین ابزارهای مدل سازی فرآیند کسب و کار را بررسی خواهیم نمود.
نمودارهای SIPOC
نمودارهای SIPOC ابزاری است که در روش شش سیگما به کار رفته است. Six Sigma در سال 1986 توسط یک مهندس آمریکایی به نام بیل اسمیت ایجاد شد که تکنیک ها و ابزارهای مختلفی را برای بهبود فرآیند فراهم می کند. یکی از این ابزارهای مدل سازی فرآیندهای کسب و کار، نمودار SIPOC است.
SIPOC مخفف اختصاری است که به ذینفعان کمک می کند تا در ابتدا عناصر اصلی یک فرآیند را شناسایی کنند.
"s" در SIPOC مخفف تامین کنندگان است. "i" برای ورودی ها. "P" برای روندی که قصد بهبود آن را دارید. "o" برای خروجی ها و "c" برای مشتریانی است که خروجی ها برای آن ها در نظر گرفته شده است. هنگام تکمیل نمودار SIPOC، هر حرف از کلمات اختصاری به طور معمول در بالای ستون و در قالب جدول نوشته می شود.
سپس ذینفعان عناصر اصلی هر دسته را ذکر می کنند. قبل از تکمیل لیست، روند کار موجود باید ترسیم شود. این امر تصویری از نحوه کار یک فرآیند را برای ذینفعان فراهم می کند و به شناسایی عناصر موضوع اختصار کمک می کند.
نمودارهای UML
کلمه UML مخفف Unified Modeling Language است. این نمودارها توسط مهندسین نرم افزار ساخته شده، اما به یکی از محبوب ترین ابزارهای مدل سازی فرآیندهای کسب و کار تبدیل شده اند. UML برای ارایه روشی استاندارد برای تجزیه و تحلیل، طراحی و اجرای برنامه های نرم افزاری ایجاد شده است.
حدود 14 نوع نمودار UML وجود دارد که چندین مورد از آن ها به عنوان ابزار مدل سازی فرآیندهای کسب و کار مورد استفاده قرار می گیرند.
این نمودارها به دو دسته بزرگ تر تقسیم می شوند: نمودارهای ساختاری و رفتاری.
نمودارهای ساختاری ساختار یک فرایند را تجزیه و تحلیل می کنند، در حالی که رفتاری بر بازیگران و اجزای مختلف آن متمرکز است.
نمودارهای فعالیت پرکاربردترین نمودار رفتاری است. نمودارهای فعالیت برای نشان دادن جریان فرآیندهای مختلف استفاده می شوند.
نمودارهای ساختاری UML که معمولا مورد استفاده قرار می گیرند شامل نمودارهای کلاس، نمودارهای اشیا و نمودارهای اجزا هستند.
نقشه های پردازش BPMN
نقشه های پردازش BPMN یا Business Modeling Notation، اساسا پسوند UML هستند.
اما بر خلاف UML ، BPMN صرفاً برای ایجاد یک سیستم استاندارد برای اهداف مدل سازی فرآیندهای کسب و کار ایجاد شده است. BPMN اساسا یک روش نمودار جریان است که تمام مراحل یک فرآیند کسب و کار را نشان می دهد.
یکی از مزایای آن انعطاف پذیری آن است که به ذینفعان امکان می دهد تا نمودارهایی را ایجاد کنند که اهداف مختلفی را دنبال می کنند.
به عنوان مثال، از نمودارهای BPMN می توان برای ایجاد یک دید کلی از یک فرآیند به ذینفعان استفاده کرد.
همچنین می توان از آن ها برای ایجاد نمودارهای بسیار دقیق به عنوان راهنمای عملی ذی نفعانی که مسئول نظارت بر انجام وظایف هستند، استفاده کرد.
چهار عنصر مشترک نمودارهای فرآیندهای کسب و کار:
• جریان اشیا: این موارد شامل رویدادها، فعالیت ها و دروازه های ورودی است.
• اتصال اشیا: خطوط تو پری (جامد) که انتقال وظایف را نشان می دهد، در حالی که کارهای منقطع پیام هستند.
• خطوط شنا: این مسئولیت های جزئی مربوط به وظایف فرعی و افراد یا ادارات مسئول انجام آن ها است.
• مصنوعات: این عناصر برای افزودن اطلاعات به نمودار استفاده می شوند که توالی یا جریان پیام نیستند.
نگاشت جریان سنجش
از نگاشت جریان سنجش برای نشان دادن مراحل یک فرآیند کسب و کار استفاده می شود.
هدف اصلی این روش شناسایی مکان هایی است که با حذف زوائد می توان فرآیندی را بهبود بخشید.
چندین نوع مختلف زائده وجود دارد که ذینفعان به دنبال شناسایی آن ها هستند. این ها شامل موارد زیر هستند:
• در انتظار: این تاخیر تولید ناشی از گلوگاه در فرآیند قبلی است.
• حرکت - جنبش: مراحل غیرضروری که منجر به طولانی شدن کار و هزینه بیشتر می شود.
• حمل و نقل: کاهش مراحل مربوط به حمل و نقل لوازم یا اطلاعات.
• تولید بیش از حد: تولید بیش از تقاضا که منجر به پسماند یا هزینه های ذخیره سازی می شود.
• فراپردازش: بیش از حد تلاش برای کامل بودن به جای انتقال به مرحله بعدی.
نمودارهای گانت
نمودارهای گانت معمولا کم تر از سایر ابزارهای مدل سازی فرآیندهای کسب و کار که در بالا بحث کردیم، مورد استفاده قرار می گیرند.
ساده ترین دلیل این است که نمودارهای گانت بیش از 100 سال پیش ساخته شده اند و از آن زمان ابزارهای پیچیده تری برای مدل سازی فرآیند کسب و کار ظهور کرده اند.
نمودارهای گانت نمودارهای ساده ای هستند که تجسم زمان مرتبط با وظایف خاص را ارایه می دهند. به عنوان مثال، نمودارهای گانت زمان شروع و پایان یک فرآیند و مدت زمان تکمیل هر یک را نشان می دهد.
بنابراین نمودارهای گانت برای فرآیندهای حساس به زمان ایده آل هستند. آن ها به ذینفعان نشان می دهد که چه زمانی وظایف خاص باید آغاز و پایان یابد و آیا روندها طبق برنامه انجام می شوند یا خیر. نمودارهای گانت برای فرآیندهای پیچیده کسب و کار مناسب نیستند.
در همین راستا، از آنجا که بسیاری از سازمان ها این نرم افزار را به هر نحوی تهیه کرده اند، اما ممکن است زمان و یا نیروی متخصص ساخت فرآیند در پروسس میکر را نداشته باشند، لذا گروه مدیریت فرآیند پارس می‌تواند به شما در پیاده سازی و ساخت فرآیندهای سازمان تحت این نرم افزار کمک کند.
منبع:
https://www.processmaker.com/blog/5-business-process-modeling-tools
هیچ دیدگاهی تا به این لحظه در این صفحه ثبت نشده است